Plaats: PCC
Adres: Keizer Karelstraat 187, 900 Gent
Inkom: Vrije bijdrage
Brochure: Avondcontact_2022-2023
Kalender komende lezingen
| Woensdag 16 november 2022 | Alexandra van Dongen | Dichter bij Vincent. Alledaagse voorwerpen in het werk van Vincent van Gogh |
| Woensdag 15 februari 2023 | Jonas Roelens | Antisemitisme in de middeleeuwen: Jodenhaat in Europa van de 11de tot de 15de eeuw |
| Woensdag 15 maart 2023 | Patrick Beuckels | Bach’s Mattheuspassie ‘binnenste buiten’ |
| Woensdag 19 april 2023 | Mieke Felix | ‘Want sterk als de dood is de liefde.’ Het Hooglied: interpretaties en variaties. |
| Woensdag 17 mei 2023 | Joost Vander Auwera | Jacques Jordaens (1593-1678), protestants kunstenaar in dienst van katholieke opdrachtgevers: behendig schipperen tussen overtuiging en eigenbelang |
En vergeet niet, Avondcontact staat voor “lezingen die inspireren”.
Avondcontact 2022-2023
De Vlaamse Olijfberg vzw, het culturele luik van de protestantse kerk Gent-Centrum (Brabantdam), organiseert reeds meer dan 50 jaar de lezingenreeks Avondcontact. In de komende reeks voordrachten wordt het protestantisme in zijn breedst mogelijke context gekozen als leidraad voor de onderwerpen. Tal van boeiende en vaak onderbelichte thema’s komen aan bod waardoor we proberen te voldoen aan de vraag naar cultureel hoogstaande voordrachten in Gent.
Woensdag 19 oktober 2022
Hans Nelis
De Nederlandse ‘zware’ gereformeerden: onbekend en onbemind.
In de zogenaamde Nederlandse Biblebelt wonen heel veel ‘zware’ gereformeerden, populair aangeduid als leden van de ‘zwartekousenkerken’ (Gereformeerde Gemeenten, Oud-Gereformeerden, Hersteld Hervormde Kerk…). Zij zijn verenigd in de laatste Nederlandse zuil, met eigen scholen, een eigen krant (het Reformatorisch Dagblad), een eigen partij (de SGP), eigen zorginstellingen enz. Theologisch gezien worden ze als fundamentalistisch betiteld en op ethisch vlak zijn ze uitermate behoudend. De spreker volgde gedurende 10 jaar diverse opleidingen in middens van de ‘zwaren’, nam deel aan groepsreizen met hen en heeft een uitgebreid netwerk van ‘zware vrienden’. Hij zal een genuanceerd beeld schetsen van deze groep mensen, die door het grote publiek op zijn best slechts in clichés bekend zijn en op zijn slechtst diep verafschuwd worden.
Hans Nelis is emeritus hoogleraar van de Universiteit Gent en belijdend lid van de VPKB gemeente Horebeke. Hij bestudeert religieuze minderheidsgroepen en gaf daarover diverse lezingen en cursussen.
Woensdag 16 november 2022
Alexandra van Dongen
Dichter bij Vincent. Alledaagse voorwerpen in het werk van Vincent van Gogh
Vincent van Gogh (Zundert 1853 – Auvers-sur-Oise 1890) beeldde veelvuldig alledaagse objecten af in zijn werk. Die figureren al in zijn vroegste tekeningen van Brabantse interieurs en wat later ook in zijn (bloem-)stillevens. Enkele van die materiële attributen, zoals een Frans aardewerken likeurkannetje en een Normandische koperen canne à lait (melkkan), zijn dankzij Vincents schoonzus Jo van Gogh-Bonger bewaard gebleven. Deze voorwerpen werden nooit eerder nauwkeurig bestudeerd. Uit recent onderzoek van kunsthistoricus Alexandra van Dongen blijkt dat een precieze identificatie van Vincents materiële modellen soms nieuw licht kan werpen op de mogelijke plaats van vervaardiging en de datering van zijn werk. Van 30 juli tot 30 oktober 2022 vindt in het Van GoghHuis te Zundert een tentoonstelling plaats over dit onderwerp naar aanleiding van het verschijnen van de nieuwe publicatie van Alexandra van Dongen.
Drs. Alexandra van Dongen studeerde museologie en kunstgeschiedenis. Sinds 1986 is ze werkzaam in Museum Boijmans Van Beuningen te Rotterdam, waar ze vanaf 1992 de functie van conservator Historische Vormgeving vervult.
Woensdag 15 februari 2023
Jonas Roelens
Antisemitisme in de middeleeuwen: Jodenhaat in Europa van de 11de tot de 15de eeuw
Anti-Joodse propaganda was schering en inslag in middeleeuws Europa. Hoewel er in de vroege middeleeuwen sprake was van een betrekkelijke openheid, zorgden feodaliteit en Kruistochten voor een groeiend wantrouwen tegen de Joodse gemeenschappen in Europa. Fake news over Joden die aanslagen op hosties pleegden, kinderen op rituele wijze vermoordden of de pest veroorzaakten werd op grote schaal verspreid. Boeken, theaterstukken, afbeeldingen en satire creëerden een bijna permanent wantrouwen tegenover de middeleeuwse Joodse bevolking, die verplicht werd zich visueel kenbaar te maken in de middeleeuwse stad. Dit liet zich ook in onze contreien voelen. Tijdens de veertiende eeuw vonden pogroms plaats in Henegouwen, Brussel, Leuven en andere plekken in de Nederlanden. In deze lezing proberen we de oorsprong van dit antisemitisme te achterhalen en bespreken we de vaak gruwelijke gevolgen ervan.
Dr. Jonas Roelens is historicus aan de Universiteit Gent, waar hij gendergeschiedenis doceert. Zijn doctoraat werd in 2019 bekroond met zowel de jury- als publieksprijs van de Vlaamse PhD Cup.
Woensdag 15 maart 2023
Patrick Beuckels
Bach’s Mattheuspassie ‘binnenste buiten’.
Al bijna 40 jaar kan fluitist Patrick Beuckels dit Bach-Wereldwonder beleven van binnenuit, vanop zijn zitje op het concertpodium: naast hem zijn collega’s uit het eerste orkest en koor, tegenover hem het tweede orkest en koor, tussenin een derde koor van sopraanstemmen en zeker 10 solisten. Bach schreef die passie voor een bijzondere bezetting in een stijl die de toenmalige strenge regelgeving binnen de protestantse kerkgemeenschap te Leipzig oversteeg of ‘voorzichtig’ negeerde. Logisch dat hij dan ook bij de eerste uitvoering heel wat afbrekende kritiek over zich heen kreeg. Het werk is magistraal en magisch, menselijk maar ook mensoverstijgend. Was Bach een profeet die het niet te vatten transcendente met het diepmenselijke wereldlijke verbond op zijn manier? Een verkondiger, een aankondiger van de goddelijke boodschap, op zijn manier?
Patrick Beuckels is master in muziekwetenschappen en kunsten. Hij doceerde aan de Conservatoria van Gent en Brussel en is fluitsolo van het Collegium Vocale Gent, koordirigent van het Bladelin-ensemble Brugge. Hij verwierf vooral bekendheid met uitvoeringen van het werk van Bach.
Woensdag 19 april 2023
Mieke Felix
‘Want sterk als de dood is de liefde.’ Het Hooglied: interpretaties en variaties.
Het is misschien wel het vreemdste boek in de Bijbel: een liefdesverhaal zonder plot, een gedicht met uitzinnige metaforen, een bevreemdend droomspel. En niet één enkele keer wordt erin naar God verwezen. Toch is het deze erotische tekst die wordt voorgelezen bij het joodse paasfeest. Het gaat hier immers om de liefde tussen God en Zijn volk, zegt men. En ook later, in de christelijke wereld, heeft men al snel een spirituele betekenis gegeven aan dit bruiloftslied. De taal van de mystiek is die van het Hooglied. Onze begijnen spiegelden zich in hun “besloten hof” aan de bruid van God.
Maar er is nog zoveel meer. Fragmenten van dit Lied der Liederen duiken op de meest onverwachte momenten op in de menselijke geschiedenis. En in onze kunst, onze muziek, onze literatuur.
Mieke Felix studeerde dramatische kunst in Antwerpen, kunstgeschiedenis in Gent, theologie en religiewetenschappen in Leuven. Het vertellen en interpreteren van verhalen is haar grote passie.
Woensdag 17 mei 2023
Joost Vander Auwera
Jacques Jordaens (1593-1678), protestants kunstenaar in dienst van katholieke opdrachtgevers: behendig schipperen tussen overtuiging en eigenbelang
Jordaens bekende zich onder invloed van zijn leermeester Adam van Noort tot het calvinisme, hij hield het Avondmaal voor zijn geloofsgenoten te zijnen huize en hij kreeg het aan de stok met het katholieke hof in Brussel als auteur van protestantse geschriften. Omgekeerd vervaardigde hij ook altaarstukken voor katholieke schuilkerken in het protestantse noorden en sinds kort zijn archiefstukken ontdekt die een nauwer dan voorheen bekende band bewijzen met zijn familienetwerk in de Noordelijke Nederlanden. Er was ondertussen een zekere geloofsvrijheid mogelijk; vele van Jordaens’ composities kunnen zowel in katholieke als protestantse zin uitgelegd worden; en waarschijnlijk speelden ook economische overwegingen een rol. Jordaens is wellicht daarom explicieter protestants in de atelier-beslotenheid van zijn tekeningen dan in zijn schilderijen in de publieke ruimte. De tolerantie had immers zijn grenzen.
Dr. Joost Vander Auwera, doctor in de kunstwetenschappen (UGent) en MBA (Vlerick School voor Management), doceerde aan de UGent, de VUB en de Summer Courses van Duke University (USA). Hij is ere-conservator van de KMSK (Brussel) en projectleider van het Jordaens Van Dyck Panel Paintings Project.